Çocuk sahibi olmaya karar vermeden önce bir köpek sahibi olmaya karar verdik, daha doğrusu eşim karar verdi. Birgün eve geldiğimde salonda parkelerin üzerinde henüz yürümeyi bile tam olarak beceremeyen sarışın yeşil gözlü şirin mi şirin bir Labrador yavrusuyla karşılaştım. Yaklaşık altı yıldır bizimle yaşıyor ve şu anda kızımızın en iyi arkadaşı olduğunu söyleyebilirim. İşte bu nedenle sevdiğim bir arkadaşımın da önerisiyle kendi tecrübelerim ve bilimsel yazıların desteğiyle bu yazıyı yazmaya ve aklınızdaki soru işaretlerini gidermeye çalışacağım.

Yapılan bilimsel araştırmalar göstermiştir ki, hayvanlarla zaman geçirmek ruh halini pozitif yönde etkiler, gerginlik ve depresyonu azaltır, kan basıncını düşürür, hatta daha uzun yaşamayı sağlar.Toplumdaki inanışın tam aksine, doğumdan itibaren evde bir köpek veya kediyle birlikte büyüyen çocuklarda allerjik hastalıkların görülme olasılığı da azalmaktadır. Gebelik sırasında yanınızda olacak bir evcil hayvan hem bu süreçte hem de bebeğinizin gelişimi sırasında çok faydalı olacaktır.Yani bir hayvansever iseniz, evinizde bir köpeğiniz, kediniz veya kuşunuz varsa, gebe olduğunuzu farkettiğinizde ilk çare olarak ondan kurtulmayı düşünmeyin. Esas itibarıyle yapılması gereken evde daha güvenli ve mutlu bir ortam sağlamak için neler yapılabileceğinin araştırılmasıdır.

Evcil hayvanınız gebeliği hisseder mi?

Bilimsel olarak bu konuyla ilgili herhangibir kanıt yok ancak köpek ve kediler üzerinde yapılan gözlemler bunu desteklemektedir. Köpekler ve kediler, tabii ki aileye dokuz ay sonra yeni bir birey katılacağını anlayamazlar ancak ruh haliniz, postürünüz, davranışlarınız ve vücut kimyanızdaki değişiklikleri farkederler. Tabii ki, hava durumundaki değişiklikler, depremler, volkanik patlamalar, bazı kanser türleri ve hatta kalp krizi ataklarını tesbit etmek gibi olağanüstü yetenekleri olan hayvanınızın daha siz gebelik testi yapmadan gebeliğinizi anlaması çok da şaşırtıcı olmayabilir. Bunun nedeni bazı yayınlarda hormonal değişikliklerin algılanması olarak verilmektedir.Köpeklerin muhteşem bir koku alma yeteneği vardır.İnsanlardan bir milyon kere daha iyi koku alırlar. İnsanlar 3 m² 'lik bir alan içindeki kokuları algılayabilirken köpekler için bu alan 130 m²'dir. Ayrıca, vücut dilini okumakta çok usta olduklarından, günlük alışkanlıklar ve ritüellerdeki değişiklikleri hemen algılarlar. Köpeğiniz, birlikte eskisi kadar sık dışarı çıkmamanızı, istirahate daha çok vakit ayırmanızı ve ailenin diğer fertlerinin size daha çok ilgi göstermeye başladığını farkeder. Eğer yeterince dikkatli iseniz gebe kaldığınız andan itibaren evinizdeki hayvanınızın davranışlarının değiştiğini farkedebilirsiniz.

Köpeğiniz gebelikte sizin için risk oluşturur mu?

Köpeğinizin gebeliğiniz sırasında nasıl davranacağı aslında onun karakteri ile ilgilidir. Genellikle böyle bir durumda size daha çok ilgi göstermeye başlar. Yavaş hareketleriniz sırasında sizi sabırla bekler, daha önce eşinizin yanında yatarken sizin yanıbaşınızda uyumayı tercih eder. Bazen, nadir de olsa, size yaklaşanları havlayarak uzaklaştırmak isteyebilir. Gebelik sırasında sizin için kesinlikle önemli bir risk oluşturmaz.

Daha güvenli ve mutlu bir ortam için nelere dikkat etmelisiniz?

• Köpeklerle ilgili en önemli risk kuduzdur bu nedenle öncelikle veteriner kontrolünüzü yaptırın, eksik aşılarınız var mı kontrol edin.
• Köpeğinizin kucağınıza zıplama alışkanlığı var ise bunu gebeliğin başından itibaren yapmamaya alıştırın.
• Bebek eve gelince zararlı olabilecek davranışlarını gözlemleyin ve eğitime hemen başlayın
• Bebek geldikten sonra köpeğinizle olacak rutinleri önceden çalışın ve onu evde bir bebek fikrine alıştırın (oyuncak bir bebekle sofraya oturmak, akşamları salonda otururken koltuklardan birisine de oyuncak bebek oturtmak gibi)
• Köpeğinizin sizin onu hala sevdiğinizi anlaması için vücut dilinizle verdiğiniz mesajlara dikkat edin. Gebeler genellikle ellerini karınlarının üzerinde birleştirerek oturmayı severler, bu köpeğiniz için - uzak dur – mesajıdır. O yanınıza gelmek için ellerinizi açmanızı bekler.
• Bebeğinizi köpeğinizle tanıştırmakla ilgili olarak veterinize danışın. Genellikle bebek kıyafetlerini önceden koklatmak ve bebek eve geldiğinde sizin tarafınızdan tanıştırılmaları önerilir.
• İster inanın ister inanmayın ama köpeğiniz yeni gelen bebeğe olan ilginizi kıskanacaktır. Bu nedenle köpeğinizle ilgilenin hatta bazen bebeğinizle oynadığınız oyunlara onun da katılamasına izin verin.
• Köpeğiniz çevrede iken her zaman bebeğinizi izleyin ve hiçbir zaman onları yalnız bırakmayın. Bebeğiniz çaktırmadan kuyruğunu çekebilir ve bu küçük bir uyarı ısırığına neden olabilir.

Gebelik sırasında kediler risk oluşturur mu?

Kedilerden, köpeklerdeki şefkatli yaklaşımı beklemek her zaman çok doğru olmaz. Onların karakterleri farklıdır. Minik kediniz sizin yanınızda kıvrılıp mırıldanmak ve karnınızı koklamak isteyebilir. Sizin ilgisizliğiniz onu üzer ve evde hiç beklemediğiniz alanlara çiş yapabilirler.

Kedilerle ilgili esas problem toxoplasmosis denilen enfeksiyondur. Geçiş, kedi kakasına temasla olur. Eğer gebelikten once bağışıklık kazanılmış ise bebek için risk yoktur. Gebeliğin 10-24. haftaları arasında enfeksiyon alınmışsa, düşük doğum ağırlıklı bebek, erken doğum, zeka geriliği, ateş, sarılık, beyinde kalsifikasyonlara neden olabilir. Son 3 aydaki enfeksiyonlarda bebeğin etkilenme ihtimali daha azdır. Gebeliğiniz sırasında enfeksiyon tesbit edilirse antibiyotik kullanmanız gerekecektir.

• Kediniz varsa gebelikten once mutlaka veterinerinizi ziyaret edin, muayenesini ve toxoplazma testini yaptırın.
• Kedinizin evin dışında dolaşmasına ve beslenmesine izin vermeyin
• Bahçe veya toprakla ilgili bir iş yaparken mutlaka eldiven kullanın
• Gebeliğiniz sırasında kakasını ellemeyin, evdeki başka birisi kaka toprağını değiştirme görevini üstlensin
• Kediniz ile bebeğinizi yalnız bırakmayın

Gebelik sırasında kuşlar risk oluşturur mu?

Eğer kuşunuz sağlıklı ise siz veya bebeğiniz için risk taşımaz. Mutlaka veterinize gebelik planladığınızı bildirin ve kuşunuzun tam bir kontrolunu yaptırın. Kuşlardan campilobakter, salmonella, clamidyazis ve bazı protozoal enfeksiyonlar geçebilir.

• Kuşunuzun kafesini elledikten sonra bol su ve sabunla elllerinizi yıkayın
• Kafesin temizlik işini mümkünse siz yapmayın
• Kuşunuzu , bebek pudrası, losyonu, kirli bez ve aerosollerden uzak tutun, bunlar kuşunuza zarar verir.

İguana, kaplumbağa, kurbağa, yılan ve diğer sürüngenlerin dışkılarıyla direk veya indirek temas salmonella denilen bakterinin geçişine ve gebelikte istenmeyen etkilere neden olabilir. Salmonella enfeksiyonu beş yaşın altındaki çocuklarda da risklidir. Bu nedenle çocuğunuz 5 yaşına gelene kadar evdeki bu hayvanınızı göndermenizde fayda var. Eğer evde kalacaksa, her zaman temastan sonra ellerinizi sabun ve bol suyla yıkayın. Hiçbir zaman hayvanınızı yemek alanlarına yaklaştırmayın. Kafeslerini asla banyoda temizlemeyin, evin dışını tercih edin. Çocukların oynamasına ve etrafta dolaşmalarına izin vermeyin.

Eğer bir çiftlikte yaşıyorsanız çevrenizde çiftlik hayvanları olacaktır. Çiftlik hayvanlarından listeria, campilobakter, salmonella, ve cryptosporidium geçebilir. Çiftlikten ayrılmaktansa bazı önlemler almak daha akılcı bir yaklaşım gibi görülmektedir.

• Hayvanları besleme işini yapmayın
• Ölü hayvanları ellemeyin
• Yalnızca pastörize süt için
• Kuyu suyu içmeyin
• Hayvanlarla temastan sonra bol su ve sabunla ellerinizi yıkayın

Yani bir hayvansever iseniz, evinizde bir köpeğiniz, kediniz veya kuşunuz varsa, gebe olduğunuzu farkettiğinizde ilk çare olarak ondan kurtulmayı düşünmeyin. Hayat onlarla çok daha güzel ve keyifli olacaktır…

Sağlıkla kalın,

Dr.Zehra Koçer