Jinekolojik muayene, kadın vücudundaki pelvik organlarda hastalık olup olmadığını saptamak için manuel (elle hissederek) ve görsel olarak yapılan muayene şeklidir. Bu muayeneye genellikle jinekolojik ultrasonografi de eşlik eder. Muayene sırasında incelenen pelvik organlar, pelvis kemikleri içerisindeki alanda bulunan organlardır.

Jinekolojik muayene sırasında aşağıdaki organlar incelenir;

• vulva (dış genital organlar)
• uterus (rahim)
• serviks (rahim ağzı)
• overler( yumurtalıklar)
• mesane (idrar kesesi)

Rutin jinekolojik muayenenizi, herhangibir şikayetiniz olmasa bile yılda 1 kez yaptırmanız önerilir. Aktif cinsel hayat başladıktan sonra veya 18-65 yaş arası her kadının yılda 1 kez rutin jinekolojik muayenesini yaptırması birçok jinekolojik hastalığın erken tanısı ve tedavisi açısından çok önemlidir. Yumurtalık kistleri, seksüel geçişli hastalıklar, myomlar ve erken evre kanserler gibi birçok hastalık, rutin kontroller sırasında tesbit edilebilmektedir.

Rutin muayene zamanları dışında, gebelik şüphesi , normal olmayan uterus kanamaları, idrarda yanma, vaginal akıntı, enfeksiyon varlığı veya pelvik bölgede ortaya çıkan bir ağrı durumu varsa gecikmeden jinekoloğunuza başvurmalısınız.

Jinekolojik muayene sırasında smear testi yapılması muhtemel olduğundan, doktorunuzun önerdiği farklı bir zamanlama olmadığı sürece muayene zamanınızı adetiniz bittikten sonraki döneme denk getirmenizde fayda vardır. Muayeneden 48 saat öncesinde, tampon kullanımı, cinsel ilişki, vajina içerisine sıkılan herhangibir jel, köpük, tedavi amaçlı krem veya temizleyici sıvı kullanımı kesilmelidir.

Jinekolojik muayene sırasında hafif bir rahatsızlık hissi olabilir ancak unutulmamalıdır ki bu muayene sırasında ağrınız olmayacaktır. Muayene süresi yaklaşık 10-15 dakika kadar sürer. Doktorunuz şikayetiniz ve özgeçmişinizle ilgili olarak sizinle görüştükten sonra jinekolojik muayene için farklı bir odaya yönlendirilirsiniz. Doktorunuzun asistanı size bir önlük verir ve elbiselerinizi çıkarıp hazırlanmanızı rica eder. Jinekolojik masa dediğimiz muayene masasına sırt üstü uzandıktan sonra artık muayeneye hazırsınız demektir. Jinekolojik muayene, bimanuel olarak ( elle hissederek) ve spekulum ( rahim ağzınızı ve vagina içini görmeye yarayan steril tek kullanımlık bir alet) yardımıyla yapılır. Son olarak jinekolojik organların ultrasonografik değerlendirilmesi ile sona erer. Gereken durumlarda rektal muayene ile tamamlanır. Doktorunuzun jinekolojik muayeneniz sırasında yapılacak işlemleri sizinle önceden paylaşması ve muayene sırasında sizi bilgilendirmesi daha rahat ve sağlıklı bir muayene süreci geçirmeniz açısından büyük önem taşır.

Eğer henüz hiç cinsel ilişki yaşanmamış ise doktorunuz size uygun olan muayene yöntemini seçecektir. Bu kişilerde, özellikli bazı durumlar dışında vaginal muayene yapılmaz, rektal muayene veya abdominal ultrasonografi tercih edilir.